تخلیه چشم | انواع عمل تخلیه چشم و مراقبت‌های بعد از عمل

تخلیه چشم به نوعی از عمل‌های جراحی اطلاق می‌گردد که در طی آن و با توجه به شدت آسیب، تمام و یا بخشی از چشم فرد تخلیه می‌شود. گاهی اوقات ممکن است چشم انسان در اثر یک حادثه و ضربه شدید و یا بروز یک بیماری مانند سرطان چشم و … آسیب جدی ببیند و شکل طبیعی خود را از دست بدهد.

در این شرایط و هنگامیکه دیگر چشم حالت طبیعی و کارایی سابق خود را ندارد، گاهی اوقات ضروری است که عمل تخلیه چشم انجام شود. تخلیه چشم بر زیبایی ظاهری افراد اثر منفی می‌گذارد و از اینرو بیماران برای جبران این موضوع از چشم مصنوعی استفاده می‌کنند. در این مطلب توضیحات کاملی در خصوص استفاده از چشم مصنوعی و عمل تخلیه چشم ارائه گردیده است. 

انواع عمل تخلیه چشم

بصورت کلی دو نوع عمل تخلیه چشم وجود دارد و با توجه به میزان آسیب وارده به چشم بیمار، یکی از این دو نوع انتخاب می‌شوند. در ادامه در خصوص هر یک از این انواع و شرایط بکارگیری هر کدام توضیحاتی ارائه میشود.

جراحی نیم تخلیه چشم یا اویسریشن (EVISCERATION)

این جراحی از حالت تهاجمی کمتری برخوردار است و در طی آن چشم بیمار بطور کامل تخلیه نمی‌شود. در نوع اویسریشن فقط قسمت‌های دچار آسیب چشم مانند قرنیه و محتویات داخلی چشم تخلیه می‌گردد و نیازی به تخلیه قسمت‌هایی از چشم همچون ماهیچه‌ها و بخش سفید رنگ چشم، که با نام پوسته اسکلرال شناخته می‌شود، نمی‌باشد.

باید توجه داشت که عمل جراحی چشم اویسریشن هنگامی قابل انجام است که چشم بیمار درگیر تومورهای بدخیم نباشد و همچنین عفونت و ناهنجاری خاصی بافت‌های چشم را درگیر نکرده باشد. پس از انجام این عمل به منظور حفظ زیبایی ظاهری از اسکلرال شل استفاده می‌شود. قابل ذکر است که بدلیل حفظ اتصال طبیعی ماهیچه‌های چشم در این عمل، اسکلرال شل‌ها از حرکت بهتری نسبت به پروتزهای کامل چشمی برخوردارند و دارای حالتی طبیعی‌تر می‌باشند.

تخلیه کامل یا انوکلاسیون (ENUCLEATION)

عمل تخلیه کامل چشم، هنگامی که میزان آسیب بیشتر است مانند ضربه شدید یا بیماری‌هایی مانند سرطان و عفونت شدید به کار گرفته می‌شود. همانگونه که از اسم آن می‌توان تشخیص داد در این عمل کل حجم چشم تخلیه می‌شود.

پس از انجام عمل انوکلاسیون برای بازیابی زیبایی ظاهری از دست رفته می‌بایست از پروتزهای چشمی استفاده کرد. برای حرکت بهتر این چشم‌های مصنوعی، ماهیچه‌های ناحیه‌های چشم به ایمپلنت چشمی پیوند زده می‌شوند.

جنس چشم مصنوعی

در گذشته چشم‌های مصنوعی یا همان پروتزهای چشمی از مواد مختلفی تولید می‌شدند و متداول‌ترین ماده مورد استفاده شیشه بود. بدلیل مشکلاتی که چشم‌های مصنوعی شیشه‌ای داشتند به تدریج استفاده از آنها منسوخ شد و این دسته از پروتزهای چشمی جای خود را به چشم‌های مصنوعی آکریلیک (PMMA) که نوعی رزین است، دادند.

همچنین باعث افتخار است که اعلام داریم متخصصان کلینیک تخصصی چشم مصنوعی ماهان، به عنوان اولین مرکز علمی کشور در این زمینه، موفق به طراحی و ساخت نوع جدیدی از پروتزهای چشمی با نام پروتزهای چشمی آکروکامپوزیت شده‌اند. در این نوع جدید چشم مصنوعی، معایب نمونه‌های اکریلیک برطرف شده است. این پروتزها از شباهت بسیار بالایی به چشم سالم فرد برخوردار می‌باشند. همچنین این چشم‌ها دارای شفافیت بالایی هستند و در ناحیه دچار آسیب، حساسیت کمتری نسبت نمونه‌های دیگر ایجاد می‌نمایند.

مراقبتهای بعد از عمل تخلیه چشم

مانند هر عمل دیگری بعد از عمل تخلیه چشم نیز باید یک سری مراقبت‌ها را انجام داد و در انجام برخی از فعالیت‌ها می‌بایست محدودیت قرار داد. معمولا بعد از انجام این عمل، نیازی به ماندن بیمار در بیمارستان و بستری وجود ندارد. شخص در همان روز می‌تواند مرخص شود و به خانه برود.

همچنین باید توجه داشت که درد در ناحیه‌ای که تحت عمل جراحی قرار گرفته است، یک مسئله معمول و متداول می باشد. برای کاهش و حل آن می‌توان از داروهای مسکن که نیازی به نسخه ندارند استفاده کرد. ضمنا ضروری است که بیمار از انجام فعالیت‌هایی مانند شنا، ورزش، بلند کردن اجسام سنگین و سایر فعالیت‌های بدنی، تا مدت زمان دو الی چهار هفته پس از عمل پرهیز نماید.

بیمار حتما می‌بایست مرتبا پانسمان چشم خود را تا زمانی که پزشک توصیه می‌کند ادامه دهد. پس از انجام عمل، ممکن است عوارضی همچون افتادگی پلک، عفونت، خونریزی و زخم بروز پیدا کند که برای حل این مشکلات باید از قطره‌های چشمی مخصوص استفاده گردد.

قالب‌گیری و جای‌گذاری چشم مصنوعی

پس از گذشت شش الی ده هفته و کاهش التهابات پس از عمل، بیمار می‌تواند به جهت انجام مقدمات لازم برای استفاده از چشم مصنوعی اقدام نماید. برای این منظور بیمار می‌بایست به یکی از مراکز تخصصی و دارای مجوز در این زمینه مراجعه کند.

اولین اقدامی که در این مراکز برای ساخت پروتز چشم شل انجام می گیرد، قالب گیری بخش حدقه چشم برای ساخت ایمپلنت چشمی می‌باشد.

انواع چشم مصنوعی

افرادی که چشم خود را از دست داده‌اند می‌توانند از پروتزهای چشمی آماده هم استفاده نمایند. این چشم‌های مصنوعی ارزانتر از پروتزهای چشمی است که به روش قالب‌گیری تولید می‌گردند. برای اینکه چشم مصنوعی از شباهت بیشتری با چشم سالم برخوردار باشد بهترین شیوه، استفاده از چشم‌های با روش قالب‌گیری است.

در این روش متخصص ساخت پروتز چشم یا همان آکولاریست با استفاده از قالب‌گیری حدقه و سوکت چشم اقدام به ساخت ایمپلنت چشمی و چشم مصنوعی می‌کند. در حال حاضر پروتزهای زیر را در بازار و کلینیک ماهان می‌توان یافت:

• چشم مصنوعی آکریلیک ثابت
• چشم مصنوعی آکریلیک متحرک
• اسکلرال شل آکریلیک
• چشم مصنوعی آکروکامپوزیت
• چشم مصنوعی آکریلیک حفره دار
• چشم مصنوعی آنتی پتوز
• چشم مصنوعی اربیتال سیلیکونی

با توجه به به شرایط چشم بیمار و میزان آسیب وارده، یکی از انواع چشم مصنوعی انتخاب و برای وی استفاده می‌گردد.

حرکت چشم مصنوعی

از طریق اتصال ماهیچه‌های ناحیه چشم به ایمپلنت چشمی می‌توان تا حدودی حرکت چشم را بازیابی نمود. باید توجه داشت که حرکت چشم مصنوعی بصورت کامل همانند چشم سالم نخواهد بود. در بهترین حالت حدکثر 70 درصد حرکت چشم اصلاح خواهد شد.

قابل ذکر است که این میزان حرکت باعث می‌شود که در بسیاری از موارد دیگران متوجه استفاده فرد از چشم مصنوعی نشوند. این مسئله یک مزیت بسیار مهم محسوب می‌شود.

شستشو و پولیش چشم مصنوعی

پروتزهای جدید چشمی غالبا نیازی به خارج کردن از جای خود ندارند و فقط هر از چندی برای شستشو باید آنها را در آورد. برای شستشوی چشم مصنوعی می‌توان از شامپو بچه یا مایع لنز و یا بتادین رقیق شده استفاده نمود. باید توجه داشت که تحت هیچ شرایطی نباید از مواد الکلی برای شستشوی پروتزهای چشمی استفاده نمود. زیرا این مواد به شدت به این چشم‌ها آسیب می‌زنند و موجب تخریب آن می‌گردد.

همچنین بهتر است یک مرتبه در سال به جهت پولیش پروتز چشم به یک متخصص در این زمینه مراجعه گردد. این کار باعث می‌شود که چشم شفافیت خود را از دست نداده و با راحتی بیشتری مورد استفاده قرار بگیرد.

هزینه و مدت زمان ساخت پروتز چشم

با توجه به میزان آسیب وارده به چشم بیمار و همچنین موادی که برای ساخت چشم مصنوعی استفاده می‌گردند، هزینه و مدت زمان ساخت پروتز چشم تفاوت خواهد داشت. حتی گاهی اوقات ممکن است به جهت حصول نتیجه بهتر، بیمار چندین بار به مرکز ساخت چشم مصنوعی و آکولاریست مراجعه نماید.

مرکز چشم مصنوعی ماهان با سابقه‌ای طولانی و درخشان در این زمینه پذیرای شما بیماران عزیز خواهد بود. در این مرکز مجموعه‌ای متنوع از پروتزهای چشمی موجود در اختیار بیماران گرامی می‌باشد و آنها با توجه به نیاز خود می‌توانند یک نمونه را انتخاب نمایند.

شما عزیزان می‌توانید جهت استعلام دقیق قیمت و مشاوره از طریق شماره های  02166889076 و 09128357509 و یا مراجعه حضوری به آدرس مجموعه که در بخش تماس با ما قرار دارد، با کارشناسان ما در کلینیک تخصصی پروتز چشم ماهان در ارتباط باشید.