تاریخچه چشم مصنوعی

اولین و قدیمی‌ترین چشم مصنوعی جهان مربوط به یک زن 25 الی 30 ساله است. این چشم در پی اکتشافات باستان شناسی در شهر سوخته واقع در استان سیستان و بلوچستان پیدا شده است. بر اساس مطالعات باستان شناسی موجود احتمالا جسد این زن قدمتی بالغ بر 4800 سال دارد.

چشم مصنوعی شهر سوخته

چشم مصنوعی شهر سوخته، همانطور که پیش‌تر نیز گفته شد دارای قدمتی در حدود 4800 سال است. این چشم به عنوان اولین پروتز چشم ساخت دست بشر شناخته می‌شود و دارای شکل نیم کره‌ای و قطر کمی بیش از 2.5 سانتی متر (1 اینچ) است. مواد تشکیل دهنده آن بسیار سبک است و احتمالاً جنس آن از خمیر قیر باشد. همچنین در سطح چشم مصنوعی لایه‌ای نازک از پوشش طلا قرار دارد. در مرکز این چشم یک دایره (نمایانگر عنبیه) بصورت حکاکی وجود دارد و یک سری خطوط طلایی را که نماینگر مویرگهای چشم هستنند می‌توان مشاهده نمود. ضمنا در هر دو طرف چشم سوراخهای ریزی قرار دارند و با عبور یک مفتول از جنس طلا می‌توان چشم مصنوعی را ثابت نگه داشت.

همچنین پژوهشهای باستان شناسی نشان می‌دهد در گذشته کاهنان مصری و همچنین رومی‌ها با نقاشی روی پارچه و جایگذاری آن بیرون حدقه چشم این کار را انجام می‌دادند.

بعدها چشمان مصنوعی داخل حدقه از جنس طلا با مینای رنگی ساخته شد. سپس توسط ونیزی‌ها در قرن شانزدهم جنس ماده اولیه به شیشه تبدیل گردید و بدین ترتیب مردم نام “چشم شیشه‌ای” (GLASS EYE) را بر روی این پروتزها گذاشتند.

جنگ جهانی دوم

بدلیل تکنیک برتر و پیشرفته تر ساخت چشم شیشه‌ای در آلمان(جنگ جهانی دوم) خواستگاه اصلی چشم مصنوعی شیشه‌ای به آلمان تغییر پیدا کرد. آلمانی ها در این زمینه بسیار پیشرفته بودند. به نحوی که بعد از جنگ جهانی دوم گروه‌هایی از پزشکان آلمانی به کشورهای مختلف سفر می‌کردند و روشهای ساخت خود را به دیگران آموزش می‌دادند. با تمام این تفاسیر هنوز هم چشم شیشه ای در آلمان تولید و استتفاده میشود.

تاریخچه چشم مصنوعی (حال)

بعدها بدلیل در دسترس نبودن چشم‌های شیشه‌ای که عموما در آلمان تولید میشد پروتزهای چشمی از جنس آکریلیک توسط ایالات متحده آمریکا معرفی شد. در ایالات متحده، بیشتر پروتزهای چشمی سفارشی با استفاده از PMMA (پلی متیل متاکریلات) یا اکریلیک تولید می گردند. در بعضی از کشورها ، به ویژه آلمان ، پروتزهای را معمولاً از شیشه می‌سازند. آکریل نوعی رزین است که خواص شیشه یعنی براق بودن و سازگاری با بدن را داراست همچنین برخلاف شیشه شکننده نیست. به همین خاطر آکریل ماده ای بسیار مناسب برای ساخت چشم مصنوعی بوده و به سرعت جایگزین شیشه گردید و تا به امروز همچنان استفاده میشود.

امروزه نوعی کامپوزیت جهت ساخت چشم مصنوعی توسط “کلینیک پروتز چشم ماهان” معرفی گردیده است . همچنین نسبت به چشمهای مصنوعی آکریلیک دارای شفافیت بالاتر بوده و سازگاری بیشتری با بدن دارد. علاوه بر این چشم مصنوعی آکروکامپوزیت دارای مقاومت بیشتری در برابر ضربه نسبت به پروتزهای آکریلیک معمولی و حداکثر شباهت با چشم طبیعی را دارا است.