تاریخچه چشم مصنوعی

اولین و قدیمی‌ترین چشم مصنوعی جهان مربوط به یک زن 25 الی 30 ساله است که در پی اکتشافات باستان شناسی در شهر سوخته واقع در استان سیستان و بلوچستان پیدا شده است. بر اساس مطالعات صورت گرفته احتمالا جسد این زن قدمتی بالغ بر 4800 سال دارد.

این چشم مصنوعی دارای شکل نیم کره ای و قطر کمی بیش از 2.5 سانتی متر (1 اینچ) است. مواد تشکیل دهنده آن ازمواد بسیار سبک است و احتمالاً از خمیر قیر تشکیل شده است همچنین سطح چشم مصنوعی با یک لایه نازک از طلا پوشیده شده است و با یک دایره مرکزی (نمایانگر عنبیه) حکاکی شده و خطوط طلایی که مثل پرتوهای خورشید به عنوان مویرگهای چشم طراحی شده اند. در هر دو طرف چشم سوراخهای ریز ایجاد شده است که از طریق آن یک رشته طلایی می تواند چشم مصنوعی را در جای خود نگه دارد.

همچنین پژوهشهای باستان شناسی نشان میدهد در گذشته کاهنان مصری و همچنین رومی‌ها با نقاشی روی پارچه و قرار دادن آن بیرون حدقه چشم این کار را انجام داده اند.

بعدها چشمان مصنوعی داخل حدقه از جنس طلا با مینای رنگی ساخته شد و سپس توسط ونیزی ها در قرن شانزدهم به شیشه تبدیل شد که بدین ترتیب نام “چشم شیشه ای” (GLASS EYE) بر آن نهاده شد.

جنگ جهانی دوم

اما به دلیل تکنیک برتر و پیشرفته تر ساخت چشم شیشه ای در آلمان(جنگ جهانی دوم) خواستگاه اصلی چشم مصنوعی شیشه‌ای به آلمان تغییر پیدا کرد. آلمانی ها در این زمینه بسیار پیشرفته بودند به نحوی که بعد از جنگ جهانی دوم گروه هایی از پزشکان آلمانی به کشورهای مختلف سفر میکردند و روشهای ساخت خود را به دیگران آموزش میدادند با تمام این تفاسیر هنوز هم چشم شیشه ای در آلمان تولید و استتفاده میشود.

تاریخچه چشم مصنوعی (حال)

بعدها بدلیل در دسترس نبودن چشم های شیشه ای که عموما در آلمان تولید میشد پروتزهای چشمی از جنس آکریلیک توسط ایالات متحده آمریکا معرفی شد.در ایالات متحده ، بیشتر پروتزهای چشمی سفارشی با استفاده از PMMA (پلی متیل متاکریلات) یا اکریلیک ساخته می شوند. در بعضی از کشورها ، به ویژه آلمان ، پروتزها معمولاً از شیشه ساخته می شوند. آکریل نوعی رزین است که خواص شیشه یعنی براق بودن و سازگاری با بدن را داراست همچنین برخلاف شیشه شکننده نیست. به همین خاطر آکریل ماده ای بسیار مناسب برای ساخت چشم مصنوعی بوده و به سرعت جایگزین شیشه گردید و تا به امروز همچنان استفاده میشود.

امروزه نوعی کامپوزیت جهت ساخت چشم مصنوعی توسط “کلینیک پروتز چشم ماهان” معرفی گردیده است که نسبت به چشمهای مصنوعی آکریلیک دارای شفافیت بالاتر بوده و سازگاری بیشتری با بدن دارد. علاوه بر این چشم مصنوعی آکروکامپوزیت دارای مقاومت بیشتری در برابر ضربه نسبت به پروتزهای آکریلیک معمولی است و حداکثر شباهت با چشم طبیعی را دارا است.