گل مژه، التهاب کوچک و دردناک در لبه پلک، معمولاً ناشی از انسداد غدد چربی یا عفونت های باکتریایی سطحی است. خوشبختانه در بیشتر موارد، این عارضه با روش های سادهای مانند کمپرس گرم و رعایت بهداشت چشمی به سرعت بهبود مییابد. با این حال، توجه به سلامت پلک ها و ساختارهای ظریف اطراف چشم، نه تنها برای پیشگیری از مشکلاتی مانند گل مژه اهمیت دارد، بلکه درک ما از اهمیت مراقبت از چشم ها را افزایش میدهد. این آگاهی حتی در حوزه فناوری های پزشکی نوین مانند ساخت چشم مصنوعی یا پروتز چشم نیز نقش دارد؛ چراکه طراحی چنین فناوری هایی نیازمند شناخت دقیق آناتومی طبیعی چشم و تعامل آن با بافتهای اطراف است. بنابراین، مطالعه شرایطی مانند گل مژه، به صورت غیرمستقیم به پیشرفت علم در زمینه هایی مانند مهندسی بافت و توسعه پروتزهای چشمی کمک میکند.
گل مژه چیست؟
گل مژه (به انگلیسی: Stye) یک بیماری متداول و شایع چشمی است که خطری برای شخص ندارد و منشا اصلی آن، یک باکتری با نام استافیلوکوک است. در این بیماری زائده‌های کوچکی همچون جوش چرکی در ناحیه داخلی و خارجی چشم ایجاد می‌شود. در واقع این بیماری ناشی از عفونتی است که در غدد چربی پلک بوجود می‌آید.
این بیماری، میتواند افراد را در هر سنی درگیر کند و از طریق تماس دست آلوده با پلک و همچنین التهاب لبه پلک ایجاد می‌گردد. باید توجه داشت که این بیماری براحتی و با انجام برخی درمان‌های خانگی قابل درمان خواهد بود. در این مطلب تعدادی درمان خانگی برای این بیماری نیز ارائه می‌گردد.
علت گل مژه
در ناحیه پلک، تعداد زیادی غدد چربی وجود دارد که در اطراف مژه‌ها قرار دارند. ممکن است این غدد به دلایل مختلفی مانند گرد و غبار مسدود و بسته شوند. انسداد این غدد چربی بستری مناسب را برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌آورد که میتواند منجر به ایجاد این عارضه گردد. البته باید توجه داشت که موارد دیگری نیز به عنوان علت گل مژه و عفونت غدد در این ناحیه شناخته می‌شوند که عبارتند از:
- بهداشت نامناسب چشم و پلک
- استرس و اضطراب بیش از حد
- ایجاد تغییرات هورمونی در بدن
- پاکسازی نامناسب آرایش‌های چشمی
- استفاده از لوازم آرایشی تقلبی و آلوده
- برخی از بیماری‌های التهابی چشمی همچون بلفاریت
انواع گل مژه
این عارضه نیز دارای انواعی است و به شکل‌های مختلفی بروز پیدا میکند که هرکدام از آنها دارای درمان مخصوص به خود هستند. بصورت کلی انواع گل مژه عبارتند از:
شالازیون
در این نوع، غده‌ای با نام میبومین مسدود می‌شود. میبومین در واقع یک غده چربی است که در ناحیه پلکها قرار دارد و منافذ خروجی آن نیز در لبه پلک می‌باشد.
هوردئولوم
در نوع هوردئولوم، غدد عرقی موجود در گوشه چشم و مژه‌ها و یا غدد چربی موجود در قسمت پایین مژه‌ها درگیر می شوند.
همچنین دسته بندی دیگری نیز بر اساس محل ایجاد این عارضه نیز وجود دارد که ممکن است در داخل یا خارج پلک ایجاد گردد.
علائم گل مژه
این عارضه همچون سایر بیماریها علائمی را از خود بروز می دهد که شخص با مشاهده آنها متوجه درگیری با آن خواهد شد. برخی از این علائم عبارتند از:
- اشک ریزی بیش از حد نرمال
- التهاب و تورم در ناحیه پلک و اطراف چشم
- احساس درد در ناحیه پلک
- احساس خارش و سوزش در محل عارضه
- پوسته ریزی در قسمت پلک
- حساسیت به نور
روش‌های درمان گل مژه
این عارضه معمولا پس از گذشت چند وقت و به مروز با انجام برخی از مراقبت‌ها از بین می‌رود. باید توجه داشت که نباید گل مژه را فشار داد چون وضعیت را به مراتب بدتر خواهد کرد. در صورتیکه شخص به دفعات با این بیماری درگیر شود حتما باید به یک چشم پزشک به جهت درمان مراجعه نماید.
علاوه بر درمان‌های خانگی که در قسمت بعد به آنها خواهیم پرداخت بکارگیری برخی از روش‌ها نیز در درمان این عارضه مفید خواهد بود. برای مثال ممکن پزشک از برخی پمادها و کرم‌های آنتی بیوتیک و همچنین داروهای تزریقی به جهت کاهش التهاب استفاده نماید. همچنین ممکن است در برخی مواقع، پزشک در شرایط استریل تخلیه آن را انجام دهد.
بیمار برای تسکین درد خود میتواند از داروهای مسکن نیز استفاده نماید و در این خصوص هیچگونه منع مصرفی وجود ندارد. همچنین برخی افراد این پرسش را دارند که بهترین پماد برای گل مژه چیست؟ در پاسخ به آنها باید گفت که پمادهای آنتی بیوتیک در درمان این عارضه مفید هستند و افراد می‌توانند به جهت تسریع در روند بهبود از آن استفاده نمایند. ضمنا در برخی موارد، قطره‌های آنتی بیوتیک بعنوان قطره درمان گل مژه استفاده می‌شوند. قابل ذکر است که در برخی موارد نادر پزشک مجبور است برای جلوگیری از گسترش عفونت، آن را بردارد. البته باید توجه داشت که جراحی برای گل مژه ریز انجام نمیشود.
درمان خانگی گل مژه
این عارضه، یکی از بیماری‌های چشمی است که براحتی و از طریق انجام برخی موارد آن را می‌توان بهبود بخشید. در ادامه برخی از مواردی که در درمان خانگی گل مژه از آنها بکار می‌رود معرفی می‌گردد:
- پاکسازی و شستشوی مرتب با آب و صابون
- استفاده از کمپرس آب گرم
- پرهیز از لمس گلمژه با دست آلوده
- پرهیز از انجام آرایش چشم
- استفاده از کیسه آب گرم
- چرب کردن ناحیه پلک با وازلین
- ماساژ ناحیه پلک
- خودداری از استفاده از لنز تماسی
نتیجه گیری
گل مژه عارضه‌ای بی خطر است که در لبه پلک ایجاد می‌گردد. این عارضه بدلیل انسداد غدد چربی موجود در این ناحیه ایجاد می‌شود. برای درمان آن از روش‌های خانگی مانند شستشوی منظم و کمپرس گرم می‌توان استفاده نمود. باید توجه داشت که با رعایت موارد بهداشتی این بیماری براحتی قابل درمان خواهد بود و در کل طول درمان آن بین 7 تا 10 روز می‌باشد.
گل مژه اگرچه یک عارضه شایع و اغلب خوشخیم است، اما اهمیت مراقبت از سلامت چشمها و پلکها را به خوبی نمایان میکند. در دنیای امروز، پیشرفتهای علم پزشکی تنها به درمان بیماریها محدود نمیشود؛ بلکه فناوری هایی مانند پروتز چشم و چشم مصنوعی ثابت کرده اند که حتی در صورت از دست دادن بخشی از بینایی، امید به زندگی طبیعی وجود دارد. این دستاوردها، که حاصل همکاری متخصصان چشم پزشکی، مهندسان زیستی و طراحان است، نشان میدهد که شناخت عمیق ساختار چشم انسان چگونه میتواند راه را برای خلق راه حل های خلاقانه در حوزه سلامت بینایی هموار کند.
بدون دیدگاه