عوارض لنز چیست؟ این سوالی است که در اینجا به آن پاسخ داده خواهد شد. در این مطلب توضیحاتی در خصوص لنز، انواع آن، مزایا و معایب آن و همچنین نحوه استفاده صحیح ارائه میگردد.
لنز چیست؟
لنز یک تجهیز پزشکی است که در ناحیه چشم قرار میگیرد و بسیاری از مشکلات بینایی افراد اعم از ضعیفی، آستیگماتیسم و … را بهبود میبخشد. این تجهیز به محض ورود به بازار تحولی شگرف در این عرصه ایجاد نمود، زیرا لنزها جایگزین بسیار مناسبی برای عینک به حساب میآیند و برای افرادی که تمایل به استفاده از عینک و انجام عملهای چشمی همچون لازک ندارند بسیار پر کاربرد میباشند.
انواع لنز بر اساس جنس آنها
لنزهای طبی دارای انواع مختلفی هستند و با توجه به جنس و حالت میتوان آنها را به دستههای مختلف تقسیم کرد. انواع لنز با توجه به جنس آنها عبارتست از:
لنزهای نرم (Soft Lenses)
این دسته از لنزها حالتی نرم دارند و بسیار نازک هستند. جنس ماده اولیه آنها از یک پلاستیک ژلهای و نرم میباشد که حاوی مایعی به نام هیدروژل است. بدلیل نرمی این لنزها استفاده از آنها بسیار راحت است.
لنزهای سخت PMMA
ماده تشکیل دهنده این لنزها، پلی متیل متاکریلات یا همان PMMA است. این ماده از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و از آن در تولید چشم مصنوعی نیز استفاده میگردد. باید توجه داشت که این لنزها از اپتیکال بسیار مناسبی برخوردار هستند، اما با توجه به عدم اکسیژن رسانی به چشم و همچنین عدم سازگاری شخص با آنها، استفاده از این نوع امروزه به ندرت انجام میشود.
لنزهای هیدروژل سیلیکونی
این نوع لنزها، که بعنوان زیرمجموعه دیگری از لنزهای نرم محسوب میشوند، دارای اکسیژن رسانی بهتری نسبت به نوع معمولی هستند. زیرا در فرآیند تولید آنها از مواد متخلخلتری استفاده میگردد.
لنزهای تماسی نفوذپذیر با گاز
این دسته از لنزها نیز همانند نمونه PMMA جز لنزهای سخت به حساب میآیند، با این تفاوت که این لنزها بدلیل تولید انها با مواد متخلخل، قابلیت اکسیژن رسانی بهتری دارند. این لنزها، که آنها را با نام GP یا RGP نیز میشناسند از اپتیکال بسیار خوبی برخوردار هستند. باید توجه داشت که لنزهای GP برای سازگاری و تطبیق به گذشت زمان نیاز دارند و پس از شکل گیری انطباق و هماهنگی، افراد براحتی از آنها استفاده مینمایند.
لنزهای تماسی هیبرید
لنزهای هیبرید نوع جدیدی از لنزهای تماسی محسوب میشوند که در آنها میتوان راحتی لنزهای نرم و اپتیکال عالی لنزهای GB را تجربه کرد. اما با وجود این مزایا، بدلیل عملیات نصب سختتر و همچنین گرانی آنها، استفاده از لنزهای هیبرید کمتر انجام میشود.
عوارض لنز
امروزه استفاده از لنز با توجه به بی نیاز سازی فرد از بکارگیری عینک، رواج بیشتری پیدا کرده است. اما با وجود مزایا و فواید لنز، آنها دارای معایبی نیز می باشند. در این قسمت به توضیح در خصوص برخی از عوارض لنز طبی به جای عینک خواهیم پرداخت.
بیماری خشکی چشم
در اثر استفاده از لنز رطوبت سطح چشم و قرنیه کاهش یابد و شخص ممکن است با خشکی چشم مواجه شود. از اینرو خشکی چشم بعنوان یکی از عوارض لنز محسوب می شود. برای جلوگیری از خشکی بیش از حد بهتر است که از قطرات چشمی استفاده گردد.
خراش و پارگی قرنیه چشم
اگر لنزهای تماسی مناسب چشم نباشند و بدرستی جایگذاری نشوند و همچنین شخص با مسئله خشکی چشم درگیر باشد، آنگاه این امکان وجود دارد که خراش و پارگی قرنیه چشم بوجود آید. از اینرو مشکل پارگی قرنیه چشم را نیز می توان بعنوان یکی از عوارض لنز دائمی چشم در نظر داشت.
یکی از موارد دیگری که ممکن است منجر به پارگی و زخم قرنیه گردد، محبوس شدگی ذرات آلودگی و شن و … در فضای بین لنز و قرنیه و انتقال عفونتهای باکتریایی و ویروسی از این مسیر میباشد. همچنین شخص میبایست حتما پیش از خواب، لنز را از چشم خود بردارد تا از خطر زخم قرنیه جلوگیری گردد.
انسداد مسیر اکسیژن رسانی به چشم
یکی دیگر از عوارض لنز، انسداد مسیر اکسیژن رسانی بدلیل پوشش تمام سطح چشم توسط لنز است. چشم انسان برای بینایی مطلوب به اکسیژن رسانی مناسب نیاز دارد. از اینرو بهتر است که از لنز، بصورت مداوم و برای مدت طولانی استفاده نشود. قابل ذکر است که لنزهای نرم، فرآیند اکسیژن رسانی را به نحو بهتری نسبت به لنزهای سخت انجام میدهند.
التهاب ملتحمه
التهاب ملتحمه یکی دیگر از عوارض لنز رنگی و طبی محسوب میشود. در صورت استفاده طولانی مدت از لنز، فضا و بستری مناسب برای رشد ویروس و باکتری ایجاد خواهد شد. از اینرو توصیه میشود که افراد هرگز برای طولانی مدت و علی الخصوص در هنگام خواب از لنز استفاده نکنند.
افتادگی پلک
در کسانی که از لنز استفاده میکنند ممکن است لنز به داخل بافت پلک وارد شود و منجر به اختلال در عملکرد آن گردد و شخص نتواند پلک خود را به سمت بالا و پایین حرکت دهد. البته این عارضه بیشتر در افرادی که از لنزهای سخت GB استفاده می نمایند مشاهده می شود. لذا افتادگی پلک هم میتواند یکی دیگر از عوارض لنز باشد.
راههای جلوگیری از عوارض لنز
برای اینکه لنز به چشم شخص آسیبی وارد نکند و شخص را با مشکلات دیگری روبرو نسازد، برخی موارد وجود دارند که شخص حتما باید آنها را رعایت نماید:
- عدم استفاده طولانی مدت از لنز
- عدم تماس لنز با دست آلوده
- تعویض به موقع لنز با نظر پزشک
- معاینه منظم توسط چشم پزشک برای اینکه مشکلات ایجاد شده در همان مراحل اولیه تشخیص داده شوند
- عدم استفاده از لنز در هنگام خواب
- استفاده از قطرات چشمی برای ایجاد رطوبت کافی در سطح چشم
- قرار دادن لنز در مایع مخصوص آن
با رعایت این موارد میتوان از بسیاری از عوارض لنز اسکلرال، طبی، رنگی و … جلوگیری به عمل آورد.
نتیجه گیری
لنزها یک تجهیز پزشکی هستند که امروزه به جای عینک و برای درمان بسیاری از مشکلات بینایی استفاده میشوند. اما باید توجه داشت که در کنار فواید لنز، استفاده طولانی مدت از آنها دارای عوارضی نیز میباشد. البته با رعایت برخی نکات ساده می توان تا حد زیادی از بروز این عوارض جلوگیری کرد و یا در مراحل اولیه وقوع آنها را تشخیص داد. در حالت کلی باید گفت که استفاده از لنز باعث کوری افراد نخواهد شد.
بدون دیدگاه