انحراف چشم که به آن استرابیسم نیز می‌گویند یک بیماری چشمی است که در آن هر دو چشم شخص در یک راستا قرار نمی‌گیرند. این مسئله ممکن است دائمی باشد و یا گاهی اوقات بوجود بیاید. در این مطلب توضیحاتی در خصوص عارضه استرابیسم، علت وقوع و راههای درمان آن ارائه می‌گردد.
استرابیسم چیست؟
استرابیسم یا همان انحراف چشم، عارضه‌ایست که در اثر آن چشم‌های فرد در یک راستا قرار ندارند و اصطلاحا به جهات مختلف نگاه می‌کنند. این عارضه در حدود 4 درصد نوزادان مشاهده می‌گردد و گاهی جنبه ارثی نیز دارد.
بیماری انحراف چشم دارای انواع مختلفی است و با توجه به جهت چرخش دسته‌بندی می‌شود که عبارتند از:
- هایپرتروپی با چرخش به سمت بالا
- هیپوتروپی یا چرخش به سمت پایین
- ایزوتروپی یا چرخش به سمت داخل
- اگزوتروپی یا چرخش به سمت خارج
البته باید توجه داشت که در برخی مواقع این مشکل در کودکی بروز پیدا نمی‌کند و در بزرگسالی نمایان می‌شود و برای شخص درگیری ایجاد می‌نماید.
علت انحراف چشم
در دیواره خارجی چشم هر فرد، شش ماهیچه قرار دارد که کنترل حرکات چشم از طریق آنها صورت می‌پذیرد. از این تعداد دو عضله مسئول حرکات چپ و راست و چهار عضله مسئول حرکات بالا و پایین و مورب چشمی هستند. با همکاری و هماهنگی کامل عضلات هر دو چشم با یکدیگر، چشم‌ها می‌توانند بر روی یک نقطه مشخص متمرکز شوند.
اگر خللی در تعادل و هماهنگی عملکرد این ماهیچه‌ها بوجود بیاید ممکن است منجر به بروز عارضه استرابیسم گردد و این مسئله را می‌توان بعنوان اصلی‌ترین علت انحراف چشم در نظر گرفت. در ادامه برخی از مواردی که منجر به این موضوع می‌گردند بیان می‌شود:
- سکته مغزی
- بیماری های زمینه ای همچون فشار خون و دیابت
- آسیب های مغزی جنین
- منشا ارثی استرابیسم
- عدم وجود توازن در ماهیچه های اطراف چشم
- بیماری MS
- عوارض جراحی های چشمی قبلی
- آسیب های مغزی ناشی از ضربه به سر
- آسیب های زمان زایمان
- بیماری گریوز یا همان تیروئید چشمی
- سندروم داون
- · …
درمان انحراف چشم
همانطور که پیشتر نیز گفته شد، استرابیسم بدلیل عدم هماهنگی ماهیچه‌های دور چشم فرد بوجود می‌آید. سکته مغزی، ضربه شدید به ناحیه سر و … از حمله اصلی‌ترین دلایل انحراف چشم ناگهانی در بزرگسالان بر شمرده می‌شوند. در حالیکه در کودکان این بیماری ممکن است ناشی از آسیب مغزی به جنین یا آسیب زایمانی و … باشد.
برای درمان انحراف چشم در بزرگسالان روش های‌مختلفی وجود دارد که با توجه به منشا و میزان آسیب، چشم پزشک فوق تخصص یک روش یا ترکیبی از روش‌های مختلف را انجام می‌دهد. از راههای درمان این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از عینک‌های دو کانونی و عینک‌های حاوی منشور
- ورزش‌های چشمی
- قرار دادن پوشش بر روی چشم سالم‌تر فرد برای جلوگیری از تنبلی چشم دچار انحراف
- استفاده از قطرات و پمادهای چشمی
- تزریق دیسپورت و بوتاکس
- انجام جراحی بر روی ماهیچه‌های دور چشم
همچنین چشم سالم کودکانی که با این مسئله درگیر هستند حتما می‌بایست ساعاتی از روز بسته شود. این کار باعث جلوگیری از تنبلی چشم معیوب خواهد شد.
آیا عمل انحراف چشم خطرناک است؟
در این عمل تحت هیچ شرایطی گره چشم فرد از محل خود خارج نخواهد شد. در واقع در این عمل، جراح فقط از طریق ایجاد یک برش کوچک در بافت پوشاننده چشم، به ماهیچه‌های اطراف چشم دسترسی پیدا می‌کند. پزشک با توجه به جهت چرخش چشم، ماهیچه‌های مربوط به آن را جراحی خواهد کرد و اصلاحات لازم را انجام می‌دهد.
عمل اصلاح انحراف چشم را در بزرگسالان می‌توان با یک بی حسی موضعی انجام داد، اما این عمل در کودکان حتما با باستفاده از بیهوشی کامل انجام می‌گیرد. قابل ذکر است که بهبودی پس از عمل زمان زیادی طول نخواهد کشید و شخص به سرعت می‌تواند به زندگی روزمره خود باز گردد. البته باید توجه داشت که در برخی موارد، استفاده از عینک با منشور در زمان پس از عمل برای بیماران ضروری خواهد بود. در شرایطی که اصلاح بیشتر یا کمتر از میزان مورد انتظار باشد، یک جراحی دیگر برای فرد انجام خواهد شد.
حال به این پرسش باز میگردیم که آیا عمل انحراف چشم خطرناک است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که این جراحی نیز مانند سایر جراحی‌های دیگر ممکن است عوارضی همچون خونریزی و عفونت را در پی داشته باشد، اما بصورت کلی یک جراحی بی خطر محسوب می‌شود که فرد را از درگیری با بسیاری از مشکلات رها می‌سازد.
بهترین سن برای عمل انحراف چشم
تا کنون سن خاصی برای این موضوع مشخص نشده است و بهتر است که این جراحی در سریعترین زمان ممکن انجام پذیرد. در واقع در کودکان هم بهترین سن برای عمل انحراف چشم، همان دوران طفولیت آنها می‌باشد. زیرا به محض مستقیم شدن چشم‌های نوزاد امکان دید طبیعی برای او فراهم خواهد شد و از کاهش اعتماد به نفس او در آینده جلوگیری به عمل خواهد آمد.
نتیجه گیری
عارضه استرابیسم، یک بیماری چشمی است که در اثر عدم هماهنگی ماهیچه‌های دور چشم بوجود می‌آید. این عارضه ممکن است به دلایل مختلفی اعم از آسیب‌های مغزی، سکته مغزی ، ریشه ارثی و … ایجاد گردد. برای درمان این مشکل شخص باید به یک چشم پزشک مراجعه نماید. در صورت نیاز به جراحی نیز بهتر است که این عمل در اولین زمان ممکن بر روی چشم شخص انجام شود تا او از دید طبیعی و بدون عیب برخوردار گردد.
بدون دیدگاه