عفونت چشم (به انگلیسی Eye Infection) در واقع عارضه‌ای چشمی است که در اثر وقوع آن ناحیه اطراف چشم و حتی خود چشم در گیر می‌شود و می‌تواند منشا ویروسی، قارچی، باکتریایی و آلرژیک داشته باشد. البته در برخی از موارد این مشکل ممکن است ناشی از بیماری‌های مختلف و حتی اعمال جراحی در این ناحیه مانند عمل آب مروارید نیز باشد.
انواع عفونت چشم
عفونت چشم دارای انواع مختلفی است و هر کدام از آنها می‌توانند به دلایل گوناگو ایجاد شوند. در این قسمت، انواع این عفونت‌ها و همچنین علل ایجاد آنها بیان شده‌اند:
التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت (Conjunctivitis)
این التهاب که به آن، چشم صورتی یا Pink Eye نیز گفته می‌شود بعنوان شایع‌ترین نوع عفونت شناخته می‌شود. ملتحمه در واقع به پرده و غشای نازکی که بخش سفیدی چشم و ناحیه درونی پلک ها را از هم مجزا می‌سازد اطلاق می‌گردد. به عفونتی که در این قسمت چشم رخ می‌دهد التهاب ملتحمه می‌گویند و دارای انواع مختلفی است که در ادامه به آنها اشاره شده است:
التهاب ملتحمه با منشا ویروسی
این نوع التهاب بسیار شایع بوده و در اکثر مواقع در بزرگسالان رخ می‌دهد و کودکان به میزان کمتری به آن مبتلا می‌شوند. یکی از راههای درمان این مشکل استفاده از کمپرس سرد و آنتی هیستامین می باشد. در موارد حادتر ممکن است پزشک مجبور به تجویر داروهای آنتی ویروس نیز شود.
التهاب ملتحمه با منشا باکتریایی
این نوع از عفونت ورم ملتحمه بیشتر در کودکان اتفاق می‌افتد. پزشک معمولا برای درمان از قطره‌های آنتی‌بیوتیک چشمی استفاده می‌نماید.
عفونت ملتحمه ناشی از حساسیت
ورود برخی از مواد حساسیت زا مانند گرد و غبار و … به چشم می‌تواند شخص را درگیر عفونت کنژنکتیویت کند. در این شرایط برای بهبود عفونت موجود می‌بایست از قرارگیری در معرض عوامل آلرژی زا جلوگیری کرد.
ورم ملتحمه ناشی از باکتری کلامیدیا
این نوع از عفونت چشم از طریق تماس جنسی انتقال پیدا می‌کند و به عنوان یک مورد بسیار مهم در نابینایی‌های عفونی شناخته می‌شود. راه درمان نوع کلامیدیایی استفاده از آنتی بیوتیک خوراکی با دستور پزشک معالج می‌باشد.
ورم ملتحمه گونوکوکی
نوع گنوکوک این نوع عفونت را بیشتر در بزرگسالان دارای روابط جنسی خطرناک و همچنین نوزادان می‌توان مشاهده کرد. برای بهبود عفونت گنوکوکی می‌توان از آب نمک و آنتی بیوتیک استفاده کرد.
همچنین باید در نظر داشت که اگر چشم شخص در معرض برخی مواد شیمیایی قرار گیرد ممکن است دچار این عفونت گردد. در این شرایط علائمی مانند ترشحات چشمی زیاد، احساس وجود شن و ماسه در چشم، اشک ریزش غیر طبیعی و … رخ می‌دهد.
نکته مهم در هنگام بروز عفونت التهاب ملتحمه این است که شخص حتما می‌بایست به یک چشم پزشک مراجعه نماید تا با تشخیص صحیح نوع آن، برای درمان سریع این عفونت چشم اقدام لازم صورت پذیرد.
التهاب قرنیه یا کراتیت
این نوع از عفونت چشم در واقع التهابی است که در لایه سطحی چشم یا همان قرنیه رخ می دهد. در صورتیکه لنزهای تماسی به مدت طولانی استفاده نشوند و یا به درستی از آنها نگهداری نشود، می‌توانند احتمال درگیری با این نوع عفونت چشمی را افزایش دهند.
باید توجه داشت که این عفونت عموما دردناک بوده و بینایی فرد مبتلا را مختل می‌سازد و حتی اگر درمان نشود می تواند منجر به نابینایی شخص نیز گردد. افراد مبتلا به این بیماری معمولا با ترشحات زیاد چشمی، حساسیت به نور، تاری دید و … مواجه هستند. عفونت کراتیت دارای انواع مختلفی است که در ادامه معرفی شده‌اند:
عفونت کراتیت با منشا انگلی
این نوع، از طریق یک آمیب کوچک با نام آکانتاموبا ایجاد می شود و از آن با نام کراتیت آمیبی نیز یاد می‌گردد.
عفونت کراتیت با منشا قارچی
همانطور که از نام آن مشخص است این عفونت از طریق ورود قارچ به داخل قرنیه بوجود می‌آید و معمولا افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند به آن مبتلا می‌شوند.
التهاب قرنیه با منشا باکتریایی
التهاب قرنیه با منشا باکتریایی، از طریق عوامل مختلفی مانند جراحات و آسیب‌های وارده به چشم، مشکل در سیستم ایمنی بدن و حتی نگهداری غیر اصولی و نادرست لنزهای تماسی، ایجاد می‌گردد.
کراتیت تبخال
این نوع عفونت بدلیل ورود ویروس به بدن فرد ایجاد می‌شود و قرنیه فرد مبتلا را درگیر می‌کند.
برای درمان این بیماری، حتما باید به پزشک مراجعه کرد تا او با تشخیص صحیح نوع عفونت، روش درمانی درست را اتخاذ نماید. در درمان این بیماری با توجه به نوع آن از داروهای مختلفی مانند آنتی ویروس، آنتی بیوتیک و ضد قارچ استفاده می‌شود.
عفونت چشمی اندوفتالمیت
عفونت اندوفتالمیت که بعنوان یک عفونت داخل چشمی شناخته می‌شود در واقع مایع داخل چشم و بافت داخل آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری بسیار خطرناک است تا حدی که اگر به سرعت درمان نشود می‌تواند منجر به نابینایی فرد مبتلا نیز گردد. افراد مبتلا ممکن است با علائمی همچون تغییرات در بینایی، قرمزی و درد جشم و همچنین حساسیت به نور مواجه شوند.
بر اساس پژوهش‌های انجام شده یکی از دلایل عمده این نوع عفونت چشم، جراحی آب مروارید می‌باشد. عفونت اندوفتالمیت دارای دو نوع است که در ادامه بیان شده اند:
عفونت اندوفتالمیت برون ریز
اگر به دلایلی همچون جراحی‌های چشمی و …، چشم دچار آسیب شود و لایه محافظ آن دچار مخاطره شود آنگاه باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌توانند به داخل چشم نفوذ کنند.
عفونت اندوفتالمیت درون ریز
گاهی اوقات بدلیل عفونتی که در جای دیگری از بدن رخ می‌دهد و انتشار می‌یابد ممکن است چشم با اندوفتالمیت درون ریز مواجه گردد. این نوع عفونت می‌تواند ناشی از عفونت خون یا عفونت ادراری باشد.
پزشک از طریق تجویز داروهای ضد قارچ و آنتی بیوتیک و در صورت نیاز انجام عمل جراحی فوری، می‌تواند این بیماری را درمان کند.
التهاب سلولیت
این نوع عفونت چشم که بر روی پوست پلک و یا درون چشم قابل مشاهده است، می‌تواند دارای منشا قارچی و باکتریایی باشد و برای شخص مبتلا علائمی همچون تب، سر درد، چشم درد، دو بینی و … را به دنبال داشته باشد.
این عارضه چشمی دارای دو نوع است که یک نوع آن، پلک را درگیر می‌کند و نوع دیگر آن که با نام سلولیت اوربیتال یا مداری شناخته می‌شود می‌تواند بر روی کره چشم شخص اثر بگذارد.
پس از تشخیص سلولیت توسط پزشک، برای درمان این بیماری در مراحل اولیه، می‌توان از آنتی بیوتیک استفاده کرد. در موارد حادتر گاهی به جراحی برای تخلیه عفونت چشم نیز نیاز است.
عفونت گل مژه
عفونت گل مژه (Stye)، یک نوع عفونت باکتریایی است که منجر به التهاب غدد چربی در انتهای مژه‌ها می‌شود. این عارضه در تمامی سنین امکان ایجاد دارد و در واقع یک توده ملتهب قرمز رنگ است که امکان دارد با درد نیز همراه باشد. گل مژه معمولا از تماس دست آلوده با چشم بوجود می‌آید.
معمولا مراقبت‌های خانگی برای بهبود این عفونت موثر واقع می‌شوند. همچنین استفاده از کمپرس گرم نیز در تسریع روند بهبود نیز اثرگذار می‌باشد.
التهاب پلک ها یا بلفاریت
این عارضه در قسمت پلک ها مشاهده می‌شود و در اثر عوامل مختلفی مانند حساسیت، منشا باکتریایی و حتی بسته شدن غدد چربی که در پلک موجودند، امکان بوجود آمدن دارد. بیماری‌های پوستی نیز ممکن است در شکل گیری این عفونت نقش داشته باشند. افراد درگیر با این مشکل علائمی مانند التهاب و خارش پلک، مژه‌های به هم چسبیده، پلک چرب، سوزش چشم و … را تجربه می‌کنند.
این بیماری دارای دو نوع خلفی و قدامی می‌باشد که در ادامه توضیحاتی در خصوص آنها ارائه گردیده است:
بلفاریت خلفی
این نوع، پلک داخلی چشم را درگیر می‌کند و مشکلاتی مانند آکنه، عارضه‌های درماتیت سبوره‌ای و روزاسه و همچنین انسداد غدد چربی باعث ایجاد آن می‌شوند.
بلفاریت قدامی
این نوع بلفاریت بر اثر باکتری و یا شوره سر رخ می‌دهد و در قسمت مژه‌های چشم مشکل ایجاد می‌کند.
عارضه بلفاریت معمولا به درمان‌های خانگی عفونت چشم مانند پاکسازی پلکها و همچنین شستشوی مرتب با شامپو بچه جواب می‌دهد و از این طریق می‌توان آن را بهبود بخشید.
التهاب لایه میانی چشم یا عفونت یووئیت
عفونت یووئیت (Uveitis) به التهاب لایه میانی چشم که عنبیه را هم شامل می‌گردد اطلاق می‌گردد. این عفونت با سیستم ایمنی و سلامت فرد مبتلا در رابطه است و منشا آن می‌تواند بیماری‌هایی مانند سفلیس، پسوریازیس، ایدز، کولیت السراتیو، سل و … باشد.
علائمی که بیماران در این بیماری مشاهده می‌کنند شامل سرخی چشم، تاری دید، حساسیت به نور و دیدن اجسام شناور و متحرک می‌باشد. برای درمان عفونت چشم یووئیت از داروهای استروئیدی استفاده می‌شود.
عفونت چشم کودکان در اثر سرما خوردگی
عفونت در کودکان غالبا دارای منشا ویروسی است و معمولا عفونت چشم کودکان در اثر سرماخوردگی بوجود می‌آید. کودکان درگیر با عفونت چشم، ممکن است علائم مختلفی مانند ترشحات زرد و سبز، سوزش در ناحیه چشم، التهاب، تب و … را تجربه کنند. ترشحات چشمی می‌توانند باعث چسبیدگی پلکها به یکدیگر نیز گردند. قابل ذکر است که در برخی از موارد ممکن است هر دو چشم کودک نیز درگیر عفونت شوند.
اگر پس از گذشت 2 الی 3 روز، عفونت و التهاب بهبود پیدا نکرد، برای درمان عفونت چشم کودکان می‌بایست حتما به یک چشم پزشک مراجعه شود تا درمان مناسب برای این منظور اتخاذ گردد و از آسیب و صدماتی که ممکن است در اثر عدم رسیدگی به موقع به چشم وارد شود جلوگیری گردد.
آیا عفونت چشم باعث کوری می‌شود؟
در پاسخ به این سوال باید گفت در حالت کلی اگر به موقع به عفونت رسیدگی شود و درمان‌های مناسب توسط پزشک اتخاذ گردد، این عارضه پس از چند روز مصرف دارو و رعایت برخی نکات برطرف خواهد شد. اما اگر در درمان عفونت‌های چشمی تعلل صورت گرفته و به آن اهمیت داده نشود، می‌تواند مشکل ساز شده و با پیشرفت عفونت و حاد شدن مسئله، موجب نابینایی فرد گردد.
در برخی موارد حاد شدن عفونت ممکن است چشم را در معرض سایر بیماری های خطرناک چشمی قرار دهد و گاهی اوقات بدلیل عدم رسیدگی به موقع امکان تخلیه چشم نیز وجود دارد. اگر شخص مجبور به تخلیه چشم شود آنگاه برای کاهش عوارض این عارضه و بازیابی زیبایی ظاهری خود حتما می‌بایست از چشم مصنوعی استفاده نماید. پرونز چشم یا همان چشم مصنوعی دارای انواع مختلفی است که پزشک معالج با توجه به شرایط بیمار یک نمونه را انتخاب می‌نماید.
درمان خانگی عفونت چشم
گاهی اوقات بکارگیری این روشهای ساده و کم هزینه برای بهبود این مشکل موثر می‌باشد. اگر التهابات در مراحل اولیه بوده و نوع پیشرفته عفونت نباشد، می‌توان از این روش‌ها استفاده کرد. در ادامه مطلب برخی از روشهای درمان خانگی عفونت چشم معرفی و توضیحاتی در خصوص آنها ارائه می‌گردد.
چای
درمان عفونت چشم با چای به عنوان یک روش کم هزینه و موثر خانگی شناخته می‌شود. در این روش می‌بایست چای دم کشیده و یا چای کیسه‌ای ولرم شده به مدت 10 تا 15 دقیقه در ناحیه آسیب دیده قرار داد و از این طریق التهاب بوجود آمده را بهبود بخشید.
استفاده از کمپرس آب گرم
روش دیگر برای التیام التهابات ایجاد شده در ناحیه چشم، استفاده از کمپرس آب گرم است. با استفاده از این شیوه، گردش خون در این ناحیه افزایش می‌یابد که این موضوع مانع گسترش عفونت می‌گردد.
استفاده از عسل
از آنجاییکه عسل یک ضد باکتری بسیار قوی است می‌توان از آن برای از رفع عفونت‌های چشمی استفاده کرد. شما برای این منظور می‌توانید به دو روش عمل کنید.
در روش اول می‌توانید آب و عسل را با یکدیگر ترکیب کرده و یک پنبه آغشته به این محلول را بر روی چشم ملتهب قرار دهید. در روش دیگر می‌توانید از عسل به تنهایی استفاده نمایید و با چکاندن چند قطره عسل درون چشم عفونت‌های موجود را از بین ببرید.
استفاده از محلول آب و نمک
از محلول آب و نمک می‌توان به جهت شستشوی چشم و ضدعفونی کردن ناحیه ملتهب استفاده کرد. این کار باعث جلوگیری از گسترش عفونت می‌گردد.
استفاده از سیب زمینی
برای این منظور می‌بایست برش‌هایی از سیب زمینی را بر روی قسمت ملتهب قرار دهید تا از این طریق خارش و سرخی ناحیه مربوطه برطرف گردد
سرکه سیب
استفاده از سرکه سیب نیز بعنوان یک روش خانگی دیگر بکار گرفته می شود. با آغشته کردن یک پنبه به سرکه سیب تصفیه نشده و شستشوی چشم با آن، می‌توان عفونت ایجاد شده را کنترل نمود.
بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت چشم
داروهای مختلفی برای درمان عفونت‌های چشمی مورد استفاده قرار می گیرند، اما باید توجه داشت که آنتی بیوتیک‌ها تنها قادر خواهند بود عفونت‌های با منشا باکتریایی را بهبود بخشند. بهترین آنتی بیوتیک‌ها برای عفونت چشم عبارتند از:
- جنتامایسین
- ماکسی فلوکساسین
- گاتیوکسیوسین
- سیپروفلوکساسین
- توبرامایسین
- باسیتراسین
موارد بالا به شکل قطره برای عفونت چشم بزرگسالان مورد استفاده قرار می‌گیرند و باید طبق دستور پزشک مصرف شوند.
نتیجه گیری
از آنجاییکه عفونت چشمی یک مسئله آزار دهنده برای افراد تلقی می‌گردد، می‌بایست فورا از پیشرفت آن جلوگیری کرد و اگر پس از گذشت 2 تا 3 روز التهاب چشمی بهبود نیافت حتما باید به یک پزشک مراجعه کرد. درمان به موقع عفونت از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا در برخی موارد ممکن است عفونت پیشرفت کرده و فرد را نابینا سازد.
ممنون از مقاله خوبتون
درود بر شما
خوشحالیم که مورد توجه شما قرار گرفته است.
درود بر شما
خیلی ممنون ازمتخصصین چشم پزشکی و نشر دهندگان این سایت،مفید بود برام، سپاسگزارم