عصب بینایی چشم چیست؟ | دلایل آسیب و درمان آن

عصب بینایی که به آن عصب جمجمه‌ای نیز می‌گویند در پشت چشم قرار دارد و وظیفه آن انتقال اطلاعات بینایی از شبکیه چشم به مغز می‌باشد. در این مطلب توضیحاتی در خصوص عصب بینایی، دلایل آسیب به آن و روش‌های درمانی در این زمینه توضیحاتی ارائه می‌گردد.

عصب بینایی چیست؟

عصب بینایی که از سلول‌های گانگلیونی یا همان سلول‌های عصبی تشکیل شده است، در پشت شبکیه چشم قرار دارد و با نام عصب جمجمه‌ای نیز شناخته می‌شود. قابل ذکر است که این عصب متشکل از بیش از یک میلیون رشته عصبی می باشد.

این عصب وظیفه انتقال اطلاعات تصویری از شبکیه به مغز را بر عهده دارد. این کار به این صورت انجام می‌شود که عصب بینایی سیگنال‌های تصویری را از سلول‌های فتو رسپتور دریافت می‌کند و آنها را به مغز انتقال می‌دهد. در واقع این عصب به ما در مشاهده و درک صحیح دنیای اطرافمان کمک می‌کند.

علت آسیب عصب بینایی

عصب بینایی هر شخص ممکن است به دلایل متعددی آسیب ببیند. ضربه شدید به ناحیه پشت سر بعنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل این عارضه و آسیب به عصب چشم شناخته می‌شود. این عصب به جایی در پشت سر به نام لوب پس سری منتهی می‌گردد و هرگونه ضربه شدید به این ناحیه می‌تواند عوارض جبران ناپذیری در پی داشته باشد و منجر به آسیب به آن گردد. در برخی موارد حتی امکان دارد شخص بر اثر ضربه شدید به این ناحیه حتی بینایی خود را از دست دهد.

سکته مغزی هم می‌تواند به عصب بینایی آسیب بزند. این عصب تا کورتکس مغز کشیده می‌شود و در واقع سکته مغزی مانع رسیدن خون به کورتکس می‌گردد. از اینرو عدم خون‌رسانی به این ناحیه می‌تواند به عصب جمجمه‌ای صدمه بزند. به همین دلیل افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای همچون چربی، فشار و … به شدت باید مراقب وضعیت سلامت خود باشند.

بیماری آب سیاه یا گلوکوم بعنوان یکی دیگر از دلایل آسیب به عصب جمجمه‌ای شناخته می‌شود. در واقع افزایش فشار مایع داخل چشمی می‌تواند این عصب را تحت فشار قرار دهد و به آن آسیب وارد کند. لذا کسانی که به بیماری آب سیاه دچار هستند شدیدا در معرض آسیب این ناحیه قرار دارند. همچنین افراد مبتلا به دیابت که بینایی آنها کاهش می‌یابد و تار می‌گردد ممکن است با آسیب به این ناحیه مواجه شوند.

با توجه به موارد بالا، کسانی که به این مشکلات مبتلا هستند باید مرتبا وضعیت سلامتی خود را به دقت بررسی نمایند و هر ساله به جهت آگاهی از شرایط بدنیشان توسط پزشک متخصص معاینه شوند.

درمان آسیب عصب بینایی

آیا آسیب عصب چشم درمان دارد و آیا داروی ترمیم عصب بینایی وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که آسیب این عصب در بسیاری از موارد درمان قطعی ندارد و فقط با استفاده از برخی روش‌ها و داروها می‌توان اثرات این آسیب را کاهش داد.

برای مثال در بیماران مبتلا به گلوکوم یا همان بیماری آب سیاه گاهی اوقات می‌توان از درمان دارویی استفاده نمود و اثرات این عارضه را با تقلیل فشار مایع داخل چشمی کاهش داد. البته در موارد حادتر آب سیاه، حتما ضروری است از جراحی برای این منظور بهره گرفته شود.

در واقع در اکثر افراد تنها می‌توان شرایط را کنترل نمود و از حادتر شدن آن جلوگیری به عمل آورد. لذا مراقبت کامل از سلامت بدن و اجرای دقیق شرایط پیشگیری کننده نقش بسزایی در جلوگیری از آسیب به این عصب ایفا می‌کند.

درمان جدید عصب بینایی

امروزه در درمان بسیاری از بیماری‌ها از فناوری‌های مرتبط با سلول‌های بنیادی استفاده می‌گردد و جدیدترین درمان عصب بینایی نیز بر پایه و با استفاده از این تکنولوژی صورت می‌پذیرد. از این سلول‌ها به روش‌های مختلفی برای درمان این آسیب می‌توان استفاده کرد.

در اکثر تحقیقات موجود در این زمینه، برای بهبود وضعیت آسیب این عصب، سلول‌های بنیادی به داخل زجاجیه تزریق می‌شوند. باید توجه داشت که نتایج مطالعات بالینی نشان می‌دهد که این روش دارای عوارضی نیز می‌باشد. با این حال ترکیب تزریق درون زجاجیه شخص و تزریق داخل وریدی BMMSC را بدلیل نتایج مطلوب آن نیز می‌توان برای این منظور استفاده کرد.

نتیجه گیری

عصب بینایی وظیفه انتقال سیگنالهای تصویری به مغز را بر عهده دارد و از این طریق شخص قادر به مشاهده تصاویر خواهد بود. از آنجاییکه بینایی و درک صحیح هر فرد از محیط اطراف به سلامت این بخش او بستگی دارد، لذا باید مراقبت‌های لازم برای جلوگیری از آسیب به آن با دقت کامل انجام گردد. زیرا در صورت آسیب به این عصب، درمان قطعی برای آن وجود ندارد و حتی ممکن است در موارد حاد منجر به نابینایی شخص نیز گردد.